Coroczna wizyta w serwisie klimatyzacji to dla wielu kierowców wręcz rytuał oraz część wiosennych porządków. Nic dziwnego – odgrzybianie i nabijanie klimatyzacji przed sezonem letnim to gwarancja spokojnych, komfortowych podróży. Trudno bowiem wyobrazić sobie dziś podróże bez klimatyzacji, tym bardziej że fale czterdziestostopniowych upałów są coraz częstsze. Co się stanie, gdy zaniedbasz regularną kontrolę i dezynfekcję układu? Źle serwisowana klimatyzacja może oczywiście przestać działać, najczęściej na skutek zatarcia sprężarki, jednak pierwszą nieprawidłowością jest najczęściej nieprzyjemny odór wydobywający się z nawiewów.

Dlaczego należy odgrzybiać klimatyzację?

Sprawny i świeży układ klimatyzacji to bez wątpienia podstawa letniej jazdy samochodem. Dlaczego jednak klimatyzacja jest tak podatna na rozwój grzybów, bakterii i innych szkodliwych drobnoustrojów? Co sprawia, że przynajmniej raz w roku należy odgrzybić klimatyzację i czemu w samochodach bez klimy nie ma tego problemu? Powodem, dla którego trzeba to robić, jest… parownik.

Najpierw jednak trzeba wyjaśnić, jak klimatyzacja samochodowa schładza powietrze dostające się do wnętrza. Otóż wykorzystuje ona fakt, podobnie jak pompa ciepła lub domowa lodówka, że podczas rozprężania czynnika chłodzącego będącego pod dużym ciśnieniem gwałtownie spada temperatura. Ochłodzony w ten sposób czynnik chłodniczy, R-134a lub R-1234yf (po 2013 roku), trafia następnie do parownika, który jest wymiennikiem ciepła. Parownik znajduje się tuż pod podszybiem, za deską rozdzielczą, w pobliżu grodzi silnika. Dzięki temu, że przez jego kanaliki przepływa zimny gaz chłodniczy, powietrze owiewające parownik może być schładzane. W ten sposób z kanałów wentylacyjnych wydostaje się przyjemnie zimne powietrze o temperaturze ok. 5-8 stopni Celsjusza.

Minusem tego rozwiązania jest fakt, że zmrożony parownik dość szybko pokrywa się szronem. Zwiększa to skuteczność schładzania powietrza, ale stwarza siedlisko dla bakterii, grzybów, pleśni czy wirusów. Po wyłączeniu silnika lód na parowniku topnieje, a wysoka wilgoć sprzyja namnażaniu szkodliwych drobnoustrojów. Sposobem na ograniczenie tego problemu jest osuszanie parownika przed dojazdem do celu, ale jest to czynność, którą wykonuje niewielu kierowców. Jeśli więc zastanawiałeś się, dlaczego spod samochodu cieknie woda, odpowiedź jest jasna – to woda ściekająca z parownika.

Sposoby odgrzybiania klimatyzacji

Aby odpowiedzieć na pytanie, ile trwa odgrzybianie i nabijanie klimatyzacji, należy najpierw określić, jaka metoda zostanie do tego wykorzystana. Najprostsza, a zarazem najmniej skuteczna to ta, którą można przeprowadzić na własną rękę, czyli przy użyciu tzw. granatu. Jest to preparat w sprayu, który należy umieścić wewnątrz samochodu i pozostawić na kilkanaście minut. W tym czasie pracujący w obiegu zamkniętym nawiew rozprowadza środek po zakamarkach wentylacji oraz kabiny pasażerskiej. Choć efekt odświeżenia wnętrza jest wyjątkowo wyraźny, a we wnętrzu unosi się przyjemny zapach, preparat tego typu bardziej tłumi brzydkie zapachy, aniżeli je dezynfekuje. Taki zabieg poprawi więc komfort jazdy, ale nie wyeliminuje przyczyn odoru.

Znacznie skuteczniejszym sposobem odgrzybiania klimatyzacji jest zaaplikowanie środka dezynfekującego bezpośrednio na żeberka parownika. Dostęp do tego elementu klimatyzacji jest dość trudny, bo parownik zakryty jest dość szczelnie kokpitem, dlatego do puszki z preparatem dołączona jest najczęściej elastyczna sonda. Można ją wprowadzić np. w okolicach schowka przed fotelem pasażera lub przez kanały wentylacyjne. Po naniesieniu piany aktywnej na parownik większe zanieczyszczenia spłyną do kanału odpływowego, którym podczas pracy klimatyzacji spływa skroplona woda. W ten sposób skutecznie odgrzybisz najbardziej zanieczyszczony element układu. Co z innymi?

Ile trwa odgrzybianie klimatyzacji?

Zastanawiasz się, ile czasu trwa odgrzybianie klimatyzacji? To zależy, jakie czynności wykonuje dany serwis. O ile samo ozonowanie trwa ok. 30 minut, podobnie jak odgrzybianie ultradźwiękami, obsługa klimatyzacji zazwyczaj obejmuje także inne usługi. Wraz z odgrzybianiem układ klimatyzacji jest osuszany i uzupełniany świeżym czynnikiem. Po podłączeniu samochodu do stacji obsługi klimatyzacji czynnik z układu jest odsysany, a instalację poddaje się testowi szczelności. Następnie klimatyzacja osuszana jest pompą próżniową – czas usuwania wilgoci nie powinien być krótszy niż 20 minut. Zazwyczaj jest to ok. 30-40 min. Na koniec czynnik jest ważony, a ewentualne ubytki uzupełniane są świeżym gazem.

Wiesz już, ile czasu trwa odgrzybianie klimatyzacji, ale to jednak tylko pierwsza część całościowej obsługi. W kolejnych krokach wnętrze i wentylacja samochodowa są oczyszczane przy pomocy ozonatora lub generatora ultradźwięków. Niektóre serwisy klimatyzacji oferują także ręczne czyszczenie parownika czy kratek wentylacyjnych. Odpowiedź na pytanie, ile trwa nabicie i odgrzybienie klimatyzacji, nie jest jednoznaczna. Zazwyczaj cały zabieg zamyka się w ciągu 1 godziny, ale warto to ustalić przed wizytą w serwisie. Jeśli serwis został wykonany w kwadrans, można podejrzewać, że mechanik jedynie uzupełnił czynnik i sprawdził podciśnieniem szczelność układu.

Jak często odgrzybiać klimatyzację?

Klimatyzację samochodową należy odgrzybić niezwłoczne w trzech przypadkach:

• tuż po zakupie używanego samochodu, w momencie, gdy od poprzedniego serwisu minął rok,
• wtedy, gdy poczujesz z nawiewu nieprzyjemny zapach zgnilizny, wilgoci lub stęchlizny.

Powyższe zasady pozwolą Ci uniknąć wielu problemów z układem klimatyzacji i to nie tylko tych, które związane są z samą czystością. Powszechnym błędem jest oczekiwanie do momentu, w którym klimatyzacja przestanie chłodzić lub wydobędzie się z niej nieprzyjemny zapach. To natomiast oznaka, że jest już ostatnia chwila, by zająć się serwisem klimatyzacji. Niewielka skuteczność chłodzenia świadczy najczęściej o niskim poziomie czynnika chłodniczego.

W ciągu roku nawet ze sprawnej klimatyzacji może umywać ok. 5-10% czynnika i jest to naturalnym zjawiskiem. Problem w tym, że w czynniku chłodzącym rozpuszczony jest olej, który odpowiada za smarowanie sprężarki. Jeśli zabraknie czynnika, a zatem i środka smarnego, kompresor klimatyzacji wcześniej czy później się zatrze. Koszt naprawy klimatyzacji może wynieść nawet 2-3 tys. zł.

Jak często odgrzybiać klimatyzację w samochodzie, by nie dopuścić do takiej sytuacji? Specjaliści zalecają, by wykonać pełny serwis klimatyzacji przynajmniej raz w roku. To wystarczający okres, by utrzymać klimatyzację w dobrym stanie. Jeśli jednak często podróżujesz z dziećmi lub jesteś alergikiem, warto zwiększyć częstotliwość do dwóch wizyt rocznie. To stosunkowo nieduży wydatek, a wyraźnie poprawi Twój komfort jazdy. Pamiętaj, że podczas każdorazowego serwisu należy wymienić filtr kabinowy oraz osuszacz klimatyzacji.